यमुनेतील प्रदूषणाचा ताजमहालवर हल्ला

ताजमहालाच्या शुभ्र संगमरवरी भिंतीवर यमुनेतील प्रदूषणाचा परिणाम होऊन त्यांचा रंग आता काळपट पडत चालला आहे. यमुनेतील पाण्यामधील रासायनिक पदार्थांचा थर ताजमहालाच्या यमुनेकडच्या भिंतीवर पसरत असून त्यांचे सौंदर्य हरपले आहे. लांबून पाहताना हा फरक जाणवत नाही. तथापि, जवळ गेल्यानंतर काळे डाग स्पष्टपणे दिसतात. अनेक संस्थांनी याबद्दल ताजमहालच्या प्रशासनाकडे तक्रार केली आहे. तथापि, यासंदर्भात प्रशासन फारसे काही करू शकत नसल्याचे स्पष्ट होत आहे. हे काळे डाग कायमस्वरुपाचे नाहीत. यमुनेतील पाण्याच्या प्रदूषणाची पातळी कमी झाल्यास ते कमी होऊ शकतात. काही वर्षांपूर्वी हीच समस्या निर्माण झाली होती. त्यानंतर सरकारने यमुनेच्या प्रदूषणासंबंधी काही पावले उचलली. त्यानंतर हे काळपट डाग बऱयाच प्रमाणात कमी झाले होते. ताजमहालाच्या जवळपासच्या भागात यमुनेत 61 कालव्यातून पाणी शिरते. या कालव्यांमध्ये औद्योगिक सांडपाणी सोडले जाते. पाण्याची पातळी वाढल्यानंतर हे पाणी पाच-सहा फूट उंचीवरच्या भिंतीला लागते आणि त्यामुळे संगमरवराचा पांढरा दगड काळवंडतो, असे कारण सांगितले जाते. ताजमहालाच्या यमुनेकडील भिंतीला लेप देऊन तिचे संरक्षण करावे, अशीही सूचना करण्यात आली होती. तथापि, लेप लावल्यास मूळचे सौंदर्य प्रभावित होऊ शकते, असे दिसून आल्याने तो पर्याय मागे पडला. त्यामुळे नदीचे प्रदूषण कमी करणे, हाच उपाय असल्याचे तज्ञांचे मत आहे.