जगभरात सध्या कोरोनाच्या दुसर्या लाटेची चर्चा जोरदार सुरु आहे. आतापर्यंत अशा दुसर्या टप्प्यात रूग्णसंख्या कमी प्रमाणात असेल, असे सांगण्यात आले होते. तसेच दुसर्यांदा होणारा संसर्ग तुलनेने कमी प्राणघातक असेल, असेही म्हटले जात होते. परंतु नव्या संशोधनानुसार मात्र वेगळेच निष्कर्ष समोर येत आहेत. त्यानुसार रुग्णाला दुसर्यांदा होणारा कोरोनाचा संसर्ग आधीच्या तुलनेत अधिक घातक असू शकतो.
यासाठी लक्षणे नसलेल्या दोन निरोगी आरोग्य कार्यकर्त्यांवर संशोधन प्रयोग करण्यात आला. अशा प्रकारचा हा पहिलाच अभ्यास आहे. या दोघांनाही काही महिन्यांमध्ये पुन्हा कोरोनाचा संसर्ग झाला आहे. दोन्ही व्यक्तींमध्ये दोन्ही वेळा कोणतीही लक्षणे दिसून आली नाहीत.
या अभ्यासादरम्यान दोन्ही रुग्णांच्या शरीरात सापडलेल्या कोरोना विषाणूच्या जनुकीय संरचनेचा अभ्यास करण्यात आला असून त्यातून समोर आलेले निष्कर्ष आश्चर्यकारक आहेत.
क्लिनिकल इंफेक्शियस डिसीज या वैद्यकीय मासिकामध्ये याबाबतचे संशोधन प्रकाशित करण्यात आले आहे. त्यानुसार नोएडामधील एका रूग्णालायात कार्यरत एक 25 वर्षीय आरोग्य कार्यकर्ता आणि 28 वर्षीय महिला कार्यकर्ती यांच्या नियमित तपासणीत ते अनुक्रमे 5 मे आणि आणि 17 मे या दोन दिवशी कोरोना पॉझिटीव्ह असल्याचे दिसून आले. उपचारानंतर 13 मे आणि 27 मे रोजी दोघांचाही अहवाल कोरोना निगेटीव्ह आला. दोघांमध्ये कोणतीच लक्षणे दिसून आली नाहीत. त्यानंतर दोन्ही कार्यकर्त्यांची नियमित तपासणी सुरु ठेवली. त्यानंतर 21 ऑगस्ट आणि 5 सप्टेंबर या तारखांना ते पुन्हा कोरोना पॉझिटीव्ह असल्याचे आढळले. त्यांच्यावर उपचार केल्यानंतर अनुक्रमे 14 व्या आणि 6 व्या दिवशी त्यांचा वैद्यकीय अहवाल पुन्हा निगेटीव्ह आला होता.
दोन्ही रूग्णांच्या अहवालाचा सीएसआयआरच्या इन्स्टिटय़ूट ऑफ जिनोमिक्स अँड इंटिग्रेटीव्ह बायोलॉजी, गव्हर्नमेंट इन्स्टीटय़ूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस, ग्रेटर नोएडा तसेच अकॅडमी ऑफ सायंटिफिक अँड इनोव्हेटिव्ह रिसर्चच्या संशोधकांनी खोलवर अभ्यास केला. दोन्ही वेळी झालेल्या संसर्गादरम्यान विषाणूच्या आरएनएच्या जनुकीय संरचनेचा अभ्यासही केला.
त्यावरुन असे दिसून आले आहे की, कोरोना विषाणूच्या पहिल्यांदा होणार्या संसर्गाच्या तुलनेत दुसर्यांदा झालेला विषाणूचा परिणाम (व्हायरल लोड) खूप जास्त होता.
व्हायरल लोड जितका जास्त, तितकाच आजार अधिक घातक ठरू शकतो.
पहिल्या रुग्णामध्ये पहिल्यांदा झालेल्या संसर्गाच्या वेळी व्हायरल लोड 89.08 टक्के होता; तर दुसर्यांदा तो वाढून 99.96 टक्के झालेला आढळून आला. दुसर्या रूग्णामध्ये तो 85.60वरुन 92.14 टक्के झाला आहे. दुसर्या रूग्णामध्ये विषाणूच्या जनुकीय रचनेमध्ये मोठा बदल झालेला दिसून आला.
हा बदल अँटीबॉडीजच्या विरोधात विषाणूमध्ये प्रतिकारक क्षमता निर्माण होत असल्याचे दर्शवणारा आहे. सर्वांत महत्त्वाचा प्रश्न म्हणजे, दुसर्यांदा संसर्ग होणे अधिक घातक असेल तर दोन्ही रूग्णांमध्ये त्याची कोणतीही लक्षणे का दिसून आली नाहीत? दोन्ही रूग्णांची
प्रतिकारक्षमता मजबूत असल्याने असे घडले का? याविषयीचे संशोधन सध्या सुरु आहे.