आमच्या पिढीतील लेखक, संपादक, समीक्षक शंकर सारडा यांचे गेल्या आठवडय़ात निधन झाले. सारडा यांनी शाळकरी विद्यार्थी असतानाच केलेले लेखन-प्रकाशन, पुढे एम. ए. करत असताना टॉलस्टॉयवरील लेखन स्पर्धेत नेहरूंच्या हस्ते पुरस्कार, नंतर हॉर्वर्ड विद्यापीठाच्या नीमन फौंडेशन फॉर जर्नालिझमची नीमन फेलोशिप, न्यूज वीकच्या संपादकांचा सहवास, शिकागो डेली न्यूजमध्ये दोन वर्षे प्रशिक्षण, मराठीतल्या अग्रगण्य दैनिकांमध्ये संपादकपदे भूषवणे वगैरेवर लिहिले गेले आहे. त्यांच्या अफाट लेखनकामाठीची आणि त्यांनी लिहिलेल्या पुस्तक परीक्षणांच्या प्रचंड संख्येची लोकांनी दखल घेतली आहे. त्यांनी लिहिलेल्या पुस्तक परीक्षणांचे देखील संग्रह प्रकाशित झाले.
सारडा सरांच्या व्यक्तिगत पैलूचे पुनश्च स्मरण करावेसे वाटते. ऐंशीच्या दशकात आमची ओळख झाली. माझ्यासह असंख्य नवोदित लेखकांना आणि प्रकाशकांना त्यांनी सक्रिय मदतीचा हात दिला. नव्या लेखकांची समीक्षकांनी योग्य आणि सकारात्मक दखल घेणे हा विशेष आनंदाचा भाग असतो. हा आनंद सारडा सरांनी लेखकांमध्ये विपुल, भरभरून वाटला. मात्र हे करताना कोणत्याही पुस्तकाची पोकळ किंवा खोटी स्तुती केली नाही. सौम्य आणि नेटक्मया शब्दात दोषदिग्दर्शनही केले.
गेली काही वर्षे ते पार्किन्सनने आजारी होते. त्यांची राहती सदनिका वरच्या मजल्यावर होती आणि इमारतीला लिफ्ट नव्हती. त्यामुळे वारंवार भेटी होऊ शकल्या नाहीत. मात्र कोरोनाच्या साथीपूर्वी थोडे दिवस त्यांना भेटायला गेलो होतो. त्या दिवशी ते घरात एकटेच होते. थकलेले असूनही स्वतः हळूहळू उठून त्यांनी चहा केला. मदतीचा हात नाकारला. तो चहा घेताना संकोच वाटला आणि मनात आले, आपणही उंबरठय़ावर आलेल्या आपल्या म्हातारपणाला असेच सामोरे जायला हवे.
सरांच्या पिढीतले स. शि. भावे, जयवंत दळवी, रवींद्र पिंगे या सर्वांमधला समान धागा काय तो नवोदितांना केलेल्या मदतीचा. हे चौघे आपल्यात आता नाहीत. कालशी जोडणारे एकेक दुवे निखळत चालले आहेत.
मला मनापासून वाटते की माझ्यापेक्षा वयाने लहान, नवोदित असलेल्या सर्व मित्रांना मी यथाशक्ती मदत करावी. तीच त्यांना खरी श्रद्धांजली ठरेल.