मास्टर चोआ कोक सुई अनेकदा धर्मादाय, उदात्त आणि मानवतावादी कारणांसाठी दशमांश देण्याच्या किंवा उदारतेने देण्याच्या महत्त्वावर भर देतात. ही काही नवीन संकल्पना नाही. कमी भाग्यवानांना देणगी देणे ही एक संकल्पना आहे जी हिंदू, ख्रिश्चन, शीख आणि इस्लामसह जवळजवळ सर्व प्रमुख धर्मांमध्ये अस्तित्वात आहे. दशमांश शब्दाची शब्दकोश व्याख्या म्हणजे एखाद्याच्या कमाईपैकी 10 टक्के दान देणे. तथापि, अधिक सामान्य अर्थाने, दशमांश देणे म्हणजे चांगल्या आणि योग्य कारणांसाठी तुम्ही जे काही पैसे देऊ शकता, ते देणे. नियमित दशमांश हा एक मार्ग आहे ज्याद्वारे तुम्ही चांगले आणि सुरळीत जीवन जगू शकता. दशमांश या संकल्पनेबाबत लोकांमध्ये काही गैरसमजही आहेत. हा लेख काही गैरसमज दूर करण्याचा प्रयत्न करतो आणि जे कमी भाग्यवान आहेत त्यांच्याशी उदारतेने आणि भरपूर प्रमाणात सामायिक करण्यामागील संकल्पना स्पष्ट करतो.
तुम्ही दशमांश का द्यावा?
आपण दशमांश द्यावा याचे मुख्य कारण म्हणजे ते करणे योग्य आहे. पण केवळ दशमांश देणे ही योग्य गोष्ट नाही तर ती करणे ही एक स्मार्ट गोष्ट आहे. दशांश हा कर्माच्या नियमावर आधारित आहे. कर्म हा कारण आणि परिणामाचा अभंग असलेला वैश्विक नियम आहे. हे कायम ठेवते की जर तुम्ही चांगली कृती किंवा कृत्ये केली तर ती तुमच्याकडे काही सकारात्मक किंवा अनुकूल स्वरूपात परत येतात. काही जण सार्वत्रिक तत्त्व म्हणून कर्माच्या वैधतेवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित करतात. त्यांचे निरीक्षण आहे की बरेच ‘वाईट’ लोक बाह्यतः यशस्वी किंवा आनंदी आहेत, तर बरेच ‘चांगले’ किंवा ‘निर्दोष’ लोक त्रस्त आहेत. परंतु या भौतिक जगाचे स्वरूप पाहण्यासाठी आपल्याकडे अनेकदा शहाणपण आणि अंतर्दृष्टी नसते. या जगात आपल्याला “वाईट’’ कर्मांसाठी त्वरित शिक्षा आणि “चांगल्या’’साठी त्वरित बक्षीस दिसत नाही म्हणून कर्माचा नियम अमान्य होत नाही. कर्माचा नियम अभंग आणि अपरिवर्तनीय आहे.
तुमचे जीवन आणि तुमची आर्थिक स्थिती सुधारण्याची एक सोपी पण शक्तिशाली पद्धत म्हणजे दशमांश देणे. परंतु उदारतेने देणे आणि सामायिक करणे अर्थात आपण आपल्या नकारात्मक कर्माचा एक भाग ऑफसेट आणि तटस्थ करता. बायबल आपल्याला शिकवते, “आपल्याला जे मिळते ते देण्यामध्येच आहे.’’ जसजसे तुम्ही तुमची संसाधने (आणि तुमचा वेळ देखील) उदारपणे द्याल आणि वाटून घ्याल, तेव्हा ती दयाळूपणा तुमच्याकडे चांगल्या कर्माच्या रूपात परत येईल. तुम्ही दान केल्यास भविष्यात कधीतरी चांगले कर्माचे पेडिट किंवा मूल्य तुम्हाला परत येईल. हे कर्म श्रेय पैशाचे, चांगले आरोग्याचे, यशाचे किंवा तुलनीय मूल्याचे दुसरे काहीतरी असू शकते.
दशमांशासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे- ज्यांना तुमच्या आर्थिक (आणि आध्यात्मिक) विकास दिनचर्याचा नियमित भाग देऊन दशमांश किंवा धर्मादाय करायचे आहे, त्यांच्यासाठी मास्टर चोआने काही मार्गदर्शक तत्त्वे ऑफर केली आहेत.
आपण किती दशांश द्यावा?
सामान्य मार्गदर्शक तत्त्वे आमच्या निव्वळ उत्पन्नाच्या (करांनंतर) 10 टक्के आहे. हे सुरुवातीला प्रत्येकासाठी व्यवहार्य असू शकत नाही. तथापि, आमच्या अनुभवानुसार, हे बऱयाचदा आटोपशीर असते, म्हणजे जर तुम्ही रु. 20,000 प्रति महिना कमावत असाल तर त्याच्या 10 टक्के रक्कम तुम्ही दान केली पाहिजे. तथापि, हे आपल्यासाठी व्यवहार्य नसल्यास, आपण थोडय़ा टक्केवारीसह प्रारंभ करू शकता आणि 10 टक्केपर्यंत कार्य करू शकता. सर्वसाधारणपणे हे लक्षात ठेवले पाहिजे की आपण जे पेरतो तेच आपण कापतो.
आम्ही दान कोणाला देऊ?
मोठय़ा गरजू लोकांना मदत करणाऱया संस्थांना दशांश देणे चांगले आहे. तुमच्या शारीरिक, भावनिक, आध्यात्मिक किंवा आर्थिक कल्याणासाठी थेट योगदान दिलेल्या लोकांना किंवा संस्थांना पैसे किंवा पैशाच्या समतुल्य (भेटवस्तू) देणे देखील चांगले आहे. यामध्ये तुमच्या पालकांचा समावेश आहे. तुम्ही तुमचे नातेवाईक, मित्र, कर्मचारी, घरगुती मदत आणि त्यांच्या जीवनात आर्थिक आव्हानांना तोंड देत असलेल्या इतरांनाही देऊ शकता. जे बेघर आहेत, भुकेले आहेत किंवा नैसर्गिक आपत्ती किंवा राजकीय घटनांमुळे गंभीरपणे प्रभावित झाले आहेत त्यांनाही तुम्ही देऊ शकता.
तुम्ही विशिष्ट कारणांसाठी दान करणेदेखील निवडू शकता. उदाहरणार्थ, आजाराने ग्रस्त असलेले लोक आजारी (किंवा त्याच आजाराने ग्रस्त) लोकांची काळजी घेणाऱया संस्थांना देऊ शकतात. तुम्हाला तुमच्या मुलांना चांगले शिक्षण द्यायचे असेल, तर तुम्ही साक्षरता आणि शिक्षण क्षेत्रात काम करणाऱया संस्थांना देणगी देऊ शकता. उदाहरणार्थ, तुम्ही भूतकाळात प्राण्यांशी क्रूर वागले असल्यास, दत्तक प्राण्यांची काळजी घेणाऱया संस्थांना देणगी देणे चांगली कल्पना असू शकते. हेतू काहीही असला तरी ते देणे महत्त्वाचे आहे हे लक्षात ठेवले पाहिजे.
आपण किती वेळा दान करावे? वारंवारता?
असे बरेच लोक आहेत जे हे वेगळय़ा पद्धतीने करतात. असे काही लोक आहेत जे पूर्ण वर्ष अगोदर दशमांश देतात. असे काही आहेत जे हे मासिक करतात. वारंवारतेच्या संदर्भात दशमांश देण्याचा कोणताही कर्मदृष्टय़ा सर्वोत्तम मार्ग नाही. तथापि, सर्वात महत्त्वाचा भाग म्हणजे नियमितपणे दशांश देणे. आम्ही सुचवितो की मासिक दशांश (तुमचा पगार मिळाल्यानंतर प्रत्येक महिन्याच्या पहिल्या दिवशी) हा नियमित दिनचर्या तयार करण्याचा सर्वोत्तम मार्ग आहे. तसेच, जसे तुम्ही नियमितपणे दशमांश देता तसे चांगले कर्मही तुमच्या जीवनात नियमितपणे प्रकट होते. तुम्ही नियमितपणे दशांश करण्यासाठी पोस्ट-डेटेड चेक किंवा स्थायी सूचना देखील वापरू शकता. जिथे तुम्हाला तुमच्या जीवनात मोठे संकट आले आहे, तुम्ही दररोज किंवा साप्ताहिक सारख्या कमी अंतराने दशांश देऊ शकता (दानाचे बजेट समान राहते परंतु वारंवारता वाढते.)
तुमच्या प्रार्थनेत तुमच्या इच्छेचाही समावेश करा की या देणगीने तुम्हाला केलेले कोणतेही वाईट कर्म दूर व्हावे किंवा ‘कार्यमुक्त’ व्हावे आणि ते चांगले कर्म निर्माण करेल जे तुमच्या आर्थिक आरोग्य, समृद्धी आणि विपुलतेवर लागू होईल.
दशमांश करणे चांगले आहे पण गुप्त
दानधर्म करण्यामागील हेतू काय?
असे अनेक विद्यार्थी आहेत ज्यांना देण्याच्या या कृतींमागील हेतूंबद्दल प्रश्न पडले आहेत. असे दोन सामान्य प्रश्न वारंवार येतात. पहिली गोष्ट म्हणजे देण्याच्या कृतीच्या बदल्यात काहीही अपेक्षा करणे चुकीचे आहे. दुसरे, या वस्तुस्थितीच्या आसपास आहे की देणे-घेणे-घेण्यामागील हेतू स्वार्थी आहे. हे प्रश्न कुठून येतात हे आपल्याला समजते. चौकशीच्या या ओळीमागील तर्काचा भाग सांस्कृतिक आहे. विशेषतः, भारतात, 90 टक्के लोकांनी भगवत गीता (अध्याय 2, श्लोक 47) मधील हा श्लोक पाहिला असेलः
कर्मण्येवाधिकारस्ते मा फलेषु कदाचन ।
मा कर्मफलहेतुर्भूर्मा ते सङ्गो।़स्त्वकर्मणि ।
-आज्ञा कोयंडे