सावियो कुतिन्हो यांची टीका : शेडमधील साफ केलेली जागा तीन महिन्यांत पुन्हा कचऱयाने भरली
प्रतिनिधी /मडगाव
सोनसडा ही सोन्याची अंडी देणारी मोठी कोंबडी ठरली असून जे लोक त्यातून मेजवान्या करतात त्यांच्यासाठी आणखी सोन्याची अंडी घालण्यासाठी ती पुन्हा एकदा सज्ज झाली आहे, अशी उपाहासत्मक टीका माजी नगराध्यक्ष आणि शॅडो कौन्सिलचे निमंत्रक सावियो कुतिन्हो यांनी मडगाव पालिकेच्या कचरा व्यवस्थापन प्रणालीचे वर्णन करताना केली आहे. शॅडो कौन्सिलने उच्च न्यायालयाला सोनसडा येथील बायोरेमेडिएशन कामावर काटेकोरपणे देखरेख ठेवण्याचे आवाहन केले, कारण संबंधित अधिकारी व कंत्राटदार भूगर्भातील पाणी प्रदूषित होणे टाळण्यासाठी उपाययोजना न करता सखल भागांतील साठलेल्या कचऱयाची विल्हेवाट लावण्याच्या पद्धतीचा अवलंब करत आहेत असा दावा त्यांनी केला आहे.
गोवा वेस्ट मॅनेजमेंट कॉर्पोरेशनने हिंदुस्थान वेस्ट ट्रिटमेंट प्रा. लि. मार्फत सोनसडा प्रकल्प शेडमध्ये जमा झालेला 14380 घनमीटर कचरा साफ केल्यास 3 महिने उलटून गेले आहेत. आता तीच शेडची जागा पुन्हा एकदा तितक्याच प्रमाणात साचलेल्या कचऱयासह तयार आहे. फोमेन्तोने फेब्रुवारी, 2020 मध्ये पालिकेकडे कचरा प्रकल्प सुपूर्द केल्यानंतर सरकारी तिजोरीतून अतिरिक्त निधी खर्च करून प्रकल्पामधील साठलेला कचरा साफ करण्याची आताची ही तिसरी वेळ असेल, असे त्यांनी नजरेस आणून दिले आहे.
जून, 2020 मध्ये हिंदुस्थान वेस्ट ट्रिटमेंट प्रा. लि. ला जमा झालेला कचरा साफ करण्यासाठी 85 लाखांची रक्कम देण्यात आली. याचदरम्यान पालिकेने दोन एजन्सींना गुंतवून घरोघरी जाऊन विलगीकरण केलेल्या कचऱयाच्या संकलनाची प्रणाली सुरू केली. यापैकी बापू पर्यावरण सामाजिक सेवा संस्था या एजन्सीला कोणतीही औपचारिकता न पाळता थेट नियुक्त करण्यात आले. प्रकल्पात साठलेला कचरा साफ करण्याचे दुसरे काम सुमारे 2 महिन्यांपूर्वी पार पडले. त्यासाठी 3.37 कोटी खर्च करण्यात आले आणि आता लवकरच आणखी काही कोटी रुपये प्रकल्पातील कचरा साफ करण्यासाठी खर्च होतील, असे कुतिन्हो यांनी म्हटले आहे.
मग बायोरेमेडिएशनची गरज का ?
पालिका त्यांच्या आवडत्या दोन एजन्सींमार्फत कचरा गोळा करून कथितरीत्या विलगीकरण केलेला ओला कचरा सोनसडा प्रकल्पामध्ये पाठवत असताना एवढा मोठा खर्च करून या ओल्या कचऱयावर बायोरेमेडिएशन प्रक्रिया करण्याची गरज का आहे, असा प्रश्न कुतिन्हो यांनी केला आहे. पालिकेच्या तिजोरीतून दोन्ही एजन्सींना दरमहा सुमारे 30 लाख रु. दिले जातात. या कंत्राटदारांच्या कामगारांच्या व्यतिरिक्त पालिका इतर शेकडो रोजंदारीवरील कामगारांना देखील वेतन देते, याकडे त्यांनी लक्ष वेधले आहे.
जेव्हा आम्ही सोनसडा प्रकल्पाला भेट दिली तेव्हा तेथील परिस्थिती पाहून आम्ही खूप निराश झालो. पालिका कार्यक्षेत्रातून दररोज गोळा होणारा कचरा प्रकल्पाच्या प्रवेशद्वारावर टाकला जातो आणि पालिकेने भाडय़ाने घेतलेला ‘एक्स्कॅव्हेटर’ तो कचरा आणखी आंत ढकलत असतो. यातून शेडमध्ये आणखी कचरा टाकण्यासाठी जागा तयार केली जाते. शेडमध्ये 100 हून अधिक कुत्रे तसेच शेकडो पक्षी तेथील कचऱयावर ताव मारत असल्याचे आढळून आले. याव्यतिरिक्त, सोनसडा प्रकल्पामध्ये कचऱयावर कोणतीही प्रक्रिया होताना दिसून येत नाही, असे कुतिन्हो यांनी नजरेस आणून दिले आहे. या पूर्ण दुर्लक्षासाठी आम्ही केवळ पालिकेलाच नव्हे, तर सरकारलाही जबाबदार धरतो. सोनसडा नावाच्या कोंबडीच्या सोन्याच्या अंडय़ांची मेजवानी करण्यात सर्व जण तल्लीन झालेले दिसतात, अशी टीका त्यांनी केली आहे.