मायक्रोप्लास्टिक हवेत तंरगतेय
प्लास्टिकचे धुरके किंवा वर्षाव ही आता कल्पना राहिलेली नसून वास्तव ठरले आहे. हा वर्षाव आपण पाहू शकत नाही, तसेच याला कुठलाच गंध तसेच चव नसते. न्यूझीलंडच्या ऑकलंड युनिव्हर्सिटीच्या वैज्ञानिकांनुसार ही एक गंभीर स्थिती असून त्याकडे आम्ही सर्व दुर्लक्ष करत आहोत.
नवे संशोधन एनव्हॉयरन्मेंट सायन्स अँड टेक्नॉलॉजीमध्ये प्रकाशित झाले आहे. ऑकलंडच्या शहरी भागांमधील छतांवर प्रत्येक चौरस मीटर क्षेत्रात दिवसभरात मायक्रोप्लास्टिकचे सरासरी 5 हजार कण पडतात. म्हणजेच वर्षभरात 74 मेट्रिक टन प्लास्टिक जमा होते. हे प्रमाण 30 लाख प्लास्टिक बाटल्यांइतके असल्याचे यात नमूद आहे.
अशाचप्रकारचे संशोधन 2020 मध्ये ब्रिटनमध्ये प्रकाशित झाले होते. लंडनमध्ये एकाच आकाराच्या पॅचवर मायक्रोप्लास्टिकचे सरासरी 771 कण कोसळतात असा अनुमान यात व्यक्त करण्यात आला होता. ऑकलंडच्या तुलनेत हे प्रमाण 6 पट कमी आहे. परंतु याचा अर्थ लंडनमध्ये प्रदूषण कमी आहे असा नाही. हा आकडा कमी आहे, कारण मागील अनुमानांमध्ये प्लास्टिकच्या सर्वात सुक्ष्म कणांची गणती करण्यात आली नव्हती.
पावसाचे पाणी, फूडचेनमध्येही मायक्रोप्लास्टिक
आता पावसाचे पाणी, समुद्र, अन्नधान्य आणि खाद्यसाखळीतही मायक्रोप्लास्टिकचे कण सामील झाले आहेत. ऑकलंडमध्ये आढळून आलेल्या कणांचा आकार 10-50 मायक्रोमीटर होता. यातील बहुतांश कण प्लास्टिकचे होते. केवळ 3 टक्के कणांचा आकार 100 मायक्रोमीटरपेक्षा अधिक होता असे वैज्ञानिकांचे सांगणे आहे.
आरोग्यावर परिणाम
हवेत तरंगणाऱया मायक्रोप्लास्टिकच्या कणांचा मानवी आरोग्यावर काय परिणाम होतो याची कल्पना अद्याप संशोधकांना नाही. परंतु अत्यंत छोटे कण श्वासावाटे आमच्या पेशींमध्ये शिरण्याची शक्यता आहे. एका अहवालानुसार दरवर्षी एका व्यक्तीच्या शरीरात सरासरी 74 हजार प्लास्टिकचे कण जातात. यंदा मार्च महिन्यात वैज्ञानिकांनी पहिल्यांदाच मानवी रक्तात मायक्रोप्लास्टिक पोहोचल्याचे उघड केले होते.