श्रीकृष्णाला अचानक त्या विवरात पाहून त्या बालकाच्या दाईची काय अवस्था झाली याचे वर्णन महामुनी शुकदेव परिक्षिती राजाजवळ करतात ते असे –
परम विकराळ महाद्भुत । देखतां बाळक अकस्मात ।
आक्रंदोनि मूर्च्छागत । सळोनि पडत ज्यापरी ।
तैसीं आस्वलें श्वापदजाती । पर्वतीं विवरिं ज्यांची वसती । अपूर्व देखोनि नराकृति । धात्री अवचिती आक्रंदे । ऐकोनि धात्रीचा आक्रोशगजर । सक्रोध धांविला ऋक्षेश्वर । बळि÷ांमाजि बळिया वीर । जो अवतार ब्रह्म्याचा । कळीकाळाचा प्रसूतिपवन । लागतां विपरीत क्रियाचरण ।
तेंचि प्रत्यक्ष प्रवर्तमान । ऐका दुश्चिह्न उदेलें ।
पिता विष्णु तो वासुदेव । पुत्र ब्रह्मा जो ऋक्षराव ।
पित्यापुत्रांमाजि माव । युद्ध अपूर्व मांडिलें ।
पुत्र उन्मत्त नोळखे पिता । आंगीं बळाची उद्धतता ।
जाणोनि पुत्राची योग्यता । तदनुरूपता येरू नटे ।
वृद्ध पिता बळि÷ासी । जाणोनि दंडी स्वपुत्रासी ।
तेंवि पुराणपुरुष नववपूसीं । जाम्बवतासीं युद्ध करी ।
एखाद्या बालकाने अचानक एखादे परम विक्राळ रूप पाहिले तर ते बालक घाबरून जाऊन मूर्च्छा येऊन पडते, त्याप्रमाणे येथे काय घडले पहा. घनदाट जंगलात, गिरीकुंदरात गुहांमध्ये अस्वले राहतात. अन्य वन्य प्राणीही ती क्वचितच पाहतात. श्रीकृष्णाने त्या गुहेत प्रवेश करून तो पाळण्यातील बालकापाशी पोहोचला. त्या बालकासोबत असलेल्या दाईने मानवी देह पहिल्यांदाच पाहिला. त्यामुळे श्रीकृष्णाला पाहून ती दचकली, प्रचंड घाबरली आणि मोठय़ाने आक्रंदन करू लागली. तिचे आक्रंदन ऐकून ऋक्षेश्वर जाम्बवान धावतच तेथे आला. वनराज सिंहाला सहज मारणारे हे अस्वल सामान्य नव्हते. हे महाबलाढय़ अस्वल म्हणजे प्रत्यक्ष ब्रह्मदेवाचा अवतार असलेला जांबुवंत होता. कली काळाची विचित्र करणी पहा. पिता विष्णू नारायण याचा अवतार श्रीकृष्ण आहे तर पुत्र ब्रह्मदेव याचा अवतार जांबवंत आहे. या पिता पुत्रांमध्ये अपूर्व युद्ध जुंपले. उन्मत्त पुत्राने पित्याला ओळखले नाही. त्याच्या अंगात प्रचंड बळ होते. जांबवंताची योग्यता जाणून प्रभूही त्यानुरुप नटला होता. आपल्या पुत्राने अपराध केला तर वृद्ध पिता आपल्या बलि÷ पुत्राला शासन करतो त्याप्रमाणे पुराणपुरुष श्रीकृष्णाने जांबवंताबरोबर युद्ध आरंभले.
आपुला स्वामी श्रीभगवंत । तेणेंसीं तो जाम्बवत ।
प्रतापक्षोभें युद्ध करीत । पुरुष प्राकृत मानूनी ।
क्रोधाचिये भरला भरिं । ऐश्वर्याची तेणें थोरी ।
जाणोनि प्राकृत पुरुषापरी । समकेसरी संघटला ।
आस्वलयुद्धाची परिभाषा । वश्य होवोनि क्रोधावेशा । सर्वकौशल्यें जगदधीशा । तो त्यासरिसा युद्ध करी ।
द्वंद्वयुद्धा पेटले दोन्ही । साह्य नाहींच कोणा कोणी ।
दोघां विजयाची शिराणी । निकरेंकरूनि संघटती ।
परम तुमुल निर्वाण युद्ध । दोघे वीर महाप्रसिद्ध ।
करिते झाले तो प्रबंध । कोण प्रबुद्ध वदों शके ।
क्रव्य म्हणिजे आमिष जाण । तदर्थ भांडती जैसे श्येन । परस्परें घेऊं पाहती प्राण । तैसे दारुण भिडताती ।
वास्तविक ब्रह्मयाचा स्वामी विष्णू अर्थात भगवान श्रीकृष्ण हे जाम्बवंताचे स्वामी होत.