लहान बाळांना सुरवातीच्या सहा महिन्यांपर्यंत आईचे दूध आणि सहा महिन्यानंतर काही पदार्थ सेवन करण्याचा सल्ला डॉक्टरकडून दिला जातो.
- लहान बाळात फुड ऍलर्जी होणे ही सर्वसामान्य बाब आहे. ऍलर्जी झाल्यास काही लक्षणे शरिरावर दिसू लागतात. अशावेळी त्यांना तात्काळ डॉक्टरांना दाखवणे गरजेचे आहे.
- बारा महिन्यांपेक्षा कमी वयाच्या बाळांचा आहार ठरलेला असतो. त्यांना काही खास पदार्थ सेवन करण्याचा सल्ला दिला जातो. परंतु काहीवेळा या पदार्थांमुळे ऍलर्जी होऊ शकते. यासंदर्भात काही संशोधनेही झाली असून त्यानुसार जवळपास 5 ते 7.5 टक्के मुलांना आहारानंतर ऍलर्जी होत असल्याचे निदर्शनास आले. सामान्यतः मुलांना जन्मापासून ते तीन वर्षांपर्यंत फूड ऍलर्जीचा त्रास होऊ शकतो.
- लहान मुलांना शेंगदाणे, मासे, काजू, बदाम, अंडी, गहू, सोया दूध, सोयाबीन, तीळ आदींपासून ऍलर्जी होऊ शकते.
लक्षणे
- फूड ऍलर्जीच्या काळात मुलांत उलटी येणे, मळमळ होणे, पोटदुखी, स्कीन ऍलर्जी, श्वास घेण्यास त्रास, गॅस, अपचन, तोंडाखाली खाज सुटणे, सतत शिंका येणे, ओठाजवळ जडपणा जाणवणे आदी लक्षणे दिसतात.फूड ऍलर्जीमुळे मुलांत पचनशक्ती, त्वचा, रेस्पिरेट्री सिस्टिम याचा अधिक त्रास होताना दिसून येतो.
कारणे काय?
- लहान बाळांना फूड ऍलर्जी होण्याचे एक ठोस कारण सांगता येणार नाही. परंतु प्रतिकारक क्षमतेच्या विरोधातील प्रक्रियेमुळे फूड ऍलर्जी होऊ शकते. कारण खाद्य पदार्थात प्रोटीन असते आणि अशावेळी इम्यूनमध्ये असलेले प्रोटीन हे विरुद्ध प्रतिक्रिया देऊ शकतात. परिणामी फूड ऍलर्जी होऊ शकते. शरिरातील इम्यून हे बाहेरुन येणार्या प्रोटीनला बॅक्टेरिया, संसर्ग म्हणून गृहित धरतात आणि ते असामान्य प्रतिक्रिया देऊ लागतात. या कारणामुळेच मुलांत ऍलर्जीचे लक्षणे दिसू लागतात.
उपचार कोणते?
- एखाद्या पदार्थांमुळे फूड ऍलर्जी होत असेल तर तात्काळ डॉक्टराशी संपर्क साधायला हवा.
- ज्या खाद्यपदार्थाचा त्रास बाळाला होतो, तो खाद्यपदार्थ टाळण्याचा सल्ला डॉक्टरांकडून दिला जातो आणि नियमित दिनचर्येतून तो पदार्थ बाजूला ठेवला जातो.
- तसेच मुलांना अँटीहिस्टामाइनचे औषध दिले जाते.
– डॉ. महेश बरामदे