लविव विमानतळावर रशियाचा हल्ला
युक्रेनच्या पश्चिम भागात असलेल्या लविव विमानतळावर रशियाच्या सैनिकांनी हल्ला चढविला आहे. त्यात या विमानतळाची मोठी हानी झाल्याचे वृत्त आहे. या विमानतळावरून विमान वाहतूक बंद करण्यात आली आहे. लविव शहराचे महापौर सुरक्षितस्थळी पोहोचले असून त्यांनी शहरातील अनेक इमारती पडल्या असल्याचे स्पष्ट केले. लविव शहरावर हा रशियाचा पहिलाच हल्ला होता.
युक्रेनच्या राष्ट्राध्यक्षांना नोबेल पुरस्कार?
युक्रेनचे अध्यक्ष वोल्दोमीर झेलेन्स्की यांना 2022 साठीचा नोबेल पुरस्कार घोषित केला जाण्याची शक्यता आहे. युरोपियन देशांचा अनेक नेत्यांनी यासाठी नोबेल पुरस्कार समितीला आग्रह केला आहे. तसेच पुरस्कारासाठी नामांकन सादर करण्याची कालमर्यादा 31 मार्चपर्यंत वाढवण्याची विनंती केली आहे. त्यांना नोबेल पुरस्कार दिला जावा अशी मागणी 251 महनीय व्यक्ती आणि 92 संस्थांनी केली.
युपेनमधील स्थितीसंबंधी भारताला चिंता
संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा परिषदेत वक्तव्य
युक्रेनमधील स्थिती दिवसेंदिवस अधिकच बिघडत चालली आहे. भारताने यासंदर्भात संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा परिषदेत चिंता व्यक्त केली. रशिया आणि युक्रेन यांच्यात शांतता चर्चा होत आहे, याचे भारत स्वागत करीत आहे. मात्र हानीविषयी मोठी चिंता भारताला वाटते. लवकरात लवकर या संघर्षावर तोडगा काढण्यात यावा, अशी इच्छा भारताने आपल्या वक्तव्यात केली.
शुक्रवारी युक्रेनसंबंधी चर्चा करण्यासाठी सुरक्षा परिषदेची बैठक घेण्यात आली. भारत सध्या सुरक्षा परिषदेचा अस्थायी सदस्य आहे. शांततेच्या मार्गाने चर्चा हा एकच उपाय हा संघर्ष थांबण्यासाठी करता येऊ शकतो. त्याला प्रोत्साहन दिले पाहिजे. युपेनचा विनाश त्वरित थांबविण्याची आवश्यकता असून सर्व संबंधित पक्षांनी आता चर्चेच्या टेबलकडे वळले पाहिजे, अशी सूचना भारताने केली.
जैविक शस्त्रांसंबंधी वक्तव्य
जैविक किंवा रासायनिक शस्त्रांना विरोध करणारा करार आंतरराष्ट्रीय समुदायाने संमत केला आहे. भारत या कराराला अनन्यसाधारण महत्व देत आहे. कोणत्याही युद्धात अशा प्रकारच्या अतिविनाशकारी शस्त्रांचा उपयोग केला जाऊ नये, यासाठी भारत प्रयत्नशील आहे, असेही वक्तव्य भारताचे प्रतिनिधी आर. रविंद्रन यांनी स्पष्ट केले. भारताने सुरक्षा परिषदेत आतापर्यंत रशियाच्या विरोधात मतदान करणे टाळलेले आहे. या संघर्षात कोणाचीच बाजू न घेण्याची त्याची भूमिका असून ती दोन्ही देशांनी समजून घेतल्याचे दिसून येत आहे.
युपेनकडे जैविक शस्त्रे नाहीत
युक्रेनकडे कोणतीही जैविक अथवा रासायनिक शस्त्रे नाहीत. जीवशास्त्राचा आणि औषधांवर संशोधनाचा अभ्यास करणाऱया प्रयोगशाळा आहेत. मात्र, त्याही रशियाच्या जवळ नसून या प्रयोगशाळांमध्ये अशा प्रकारची संहारक शस्त्रे बनविली जात नाहीत, असा निर्वाळा अमेरिकेने दिला. सुरक्षा परिषदेत बोलताना अमेरिकेने पुन्हा एकदा रशियाची निंदा करत आक्रमणे थांबवण्याचे आव्हान केले.
युद्ध थांबवण्याच्या प्रयत्नात भारताचाही सहभाग?
युकेन आणि रशिया यांच्या युद्धात अमेरिका किंवा रशिया या दोघांचीही बाजू घेणे भारताने टाळले आहे. तथापि आता युद्ध थांबवण्याच्या प्रयत्नात भारतही महत्त्वाची भुमिका बजावू शकेल अशी स्थिती निर्माण झाली आहे. चीन आणि काही युरोपियन राष्ट्रे यांनी तसे प्रयत्न चालविले असून भारताचेही साहाय्य अपेक्षिले आहे अशी माहिती सूत्रांनी दिली आहे. मात्र अद्याप हे प्रयत्न बाल्यावस्थेत असून त्यांना वेग प्राप्त झाल्यानंतरच भारत उघडपणे सामोपचाराच्या चर्चेत सहभागी होईल असे तज्ञांचे मत आहे.
भारत आणि रशिया यांचे संबंध बळकट आहेत. युद्ध सुरू झाल्यानंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी पुतीन यांच्याशी दोनवेळा चर्चा केली. शांततेच्या मार्गानेच समस्या सोडविणे हा निश्चित मार्ग आहे असे त्यांनी पुतीन यांच्यासमोर प्रतिपादन केले होते. रशियानेही भारताला त्याची तेलाची गरज भागवण्यासाठी काही प्रमाणात स्वस्त तेल देण्याचा विचार चालवला आहे. अशा स्थितीत भारताची मध्यस्थी रशियाच्या अडचणीचा विषय ठरणार नाही. तसेच अमेरिकेचेही भारताशी सुदृढ संबंध असल्याने अमेरिकाही भारताच्या मध्यस्थीचे स्वागत करु शकते.
भारताचे महत्व
आंतरराष्ट्रीय क्षेत्रात भारताचे महत्व सध्या वाढले आहे. त्यामुळे अनेक देशांचा भारताने हस्तक्षेप करावा यासाठी प्रयत्न आहे. त्यात तुर्कस्थान, इराण व मध्यपुर्वेतील देशांचा समावेश आहे. त्यामुळे भारताला मध्यस्थीची संधी आहे.
मारुपोलवरील हल्ल्यात अनेक ठार?
130 जणांची सुटका : जोसेफ बायडेन यांची पुतीन यांच्यावर टीका
एका बाजुला शांतता बोलणी सुरू असली तरी रशियाचे युक्रेनवरील हल्ले सुरूच असल्याने युद्ध थांबण्याच्या प्रक्रियेवर प्रश्नचिन्ह लागले आहे. रशियाने युक्रेनमधील मारुपोल थिएटरवर केलेल्या भीषण हल्ल्यात असंख्य लोकांचा मृत्यु झाल्याची भीती व्यक्त करण्यात येत आहे. या थिएटरमधून 130 जणांची सुटका करण्यात आली असून अद्यापही रशियाचे हल्ले मोठय़ा प्रमाणात होत आहेत.
रशियाने या थिएटरवर गुरुवारी हल्ला केला होता. त्यावेळी तेथे एक हजारहून अधिक नागरिक होते. त्यापैकी काही जणांची सुटका करण्यात आली. तथापि बरेचसे नागरिक आतच अडकून राहिल्याने त्यांच्या सुरक्षेविषयी चिंता निर्माण झाली होती, त्यांच्यापैकी पुष्कळ जण एक तर मृत्युमुखी पडले असावेत किंवा जखमी झाले असावेत असा कयास क्यक्त करण्यात आला आहे. साहाय्यता कार्य सुरू असले तरी हल्ले सातत्याने होत असल्याने या कार्यात अडथळा येत आहे.
रशियात युद्धाला समर्थन
अनेक रशियन नागरिकांनी आता आपल्या देशाच्या सरकारच्या बाजुने निदर्शने सुरू केली आहेत. मोस्कोतील लुझनिकी मैदानात युद्ध समर्थनासाठी महासभा आयोजित करण्यात आली होती. हजारो नागरिक या सभेला उपस्थित राहिले. शुक्रवारी रशियाने क्रिमियावर मिळवलेल्या विजयाचा दिन साजरा करण्यात आला. तसेच युक्रेनवर रशियाचाच अधिकार असल्याचा पुनरुच्चारही करण्यात आला. रशियाचे अध्यक्ष ब्लादिमीर पुतीन यांनी या जनसभेसमोर भाषण केले.
चीनशी चर्चा
रशियाचे अध्यक्ष पुतीन यांनी शुक्रवारी चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग यांच्याशी टेलिफोनवरून चर्चा केली. 35 मिनिटे चाललेल्या या चर्चेत युद्ध थांबण्याबद्दल विचारांचे अदानप्रदान करण्यात आले. तथापि सविस्तर माहिती सांगण्यात आली नाही. या युद्धात चीनने अप्रत्यक्षरित्या रशियाची बाजू घेतल्याचा आरोप आहे.
अन्न पुरवठय़ात अडथळा
सातत्याने रशियाचे क्षेपणास्त्र हल्ले होत असल्याने युक्रेनमधील अन्न पुरवठा साखळी विपरीतरित्या प्रभावित झाली आहे. आणखी दोन दिवसात अनेक शहरामध्ये अन्नाचा तुटवडा जाणवू लागेल अशी शक्यता आहे. रशियाच्या हल्ल्यामुळे वाहतूक विस्कळीत झाली असून अन्न धान्य पोहचविण्यात समस्य़ा निर्माण होत आहेत, अशी माहिती खार्किव शहराच्या प्रशासनाने दिली.
युरोपियन आयोगाशी चर्चा
युक्रेनचे अध्यक्ष झेलेन्स्की यांनी शुक्रवारी सकाळी युरोपियन आयोगाच्या अध्यक्षा उर्सेला व्हान डर लेयेन यांच्याशी चर्चा केली. युक्रेनने युरोपियन महासंघात समाविष्ट होण्यासाठी प्रस्ताव पाठविला आहे. त्या प्रस्तावावर त्वरित निर्णय व्हावा आणि युक्रेनला हे सदस्यत्व लवकरात लवकर देण्यात यावे अशी मागणी झेलेन्स्की यांनी लेयेन यांच्याकडे केल्याची माहिती सूत्रांनी दिली आहे.
भारताचा दुतावास हलविला
भारताने युक्रेनमधील आपला दुतावास तात्पुरता हलविला असून तो पोलंडमध्ये नेण्यात आला आहे. युक्रेनमधील परिस्थिती निवळल्यानंतर तो पुन्हा युक्रेनला आणण्यात येईल असे स्पष्ट करण्यात आले आहे. लाटविया आणि इस्टोनिया या देशांनी रशियन मुत्सद्याची आपल्या देशांमधून हकालपट्टी केली आहे.