अप्पा आज असता तर सत्तरीच्या उंबरठय़ावर असता. पण पंच्याहत्तरी साजरी करायचे बेत आखायला त्याने आत्तापासूनच सुरुवात केली असती. सोडय़ाच्या बाटलीत फसफसणारा सोडा असतो तसा देवाने त्याच्या काळजात कधी न संपणारा उत्साह कोंबलेला होता.
अप्पा माझा ऑफिसमधला सहकारी. माझ्याहून पाचेक वर्षांनी मोठा. पण भेटल्यावर दोनतीन दिवसात दोस्ती इतकी घट्ट जमली की आम्ही अरेतुरेवर आलो. पावणेपाच फुटी गोलंगोल देह. चरण्याची अतोनात आवड. चरताना एखादा मित्र सोबतीला नेण्याचा छंद. दिवसातून चार वेळा कँटिनमध्ये जायचा. एका खत्रूड साहेबाने ऑफिसच्या वेळेत कँटिनला जाण्यावर मनाई आणली. अप्पाने चकली, बटर चकली, शंकरपाळे, रव्याचे कडक लाडू वगैरे दारूगोळा टेबलाच्या खणात ठेवायला सुरुवात केली. कामाबरोबर तोंड सतत चालू. शनिवारी सायंकाळी यथेच्छ अपेयपान करण्याचीही अप्पाला सवय होती. पण त्याच्या बायकोनं ती कशीबशी सोडवली. आता अप्पाला फक्त खाणे आणि एरव्ही तंबाखू. या दोनच सवयी उरल्या.
तोंडाचा तिसरा सदुपयोग. युनियनची गेट मिटींग असेल तेव्हा सभेत मधून मधून ‘आवाज दो, हम एक हैं,’ वगैरे घोषणा… हल्ली टीव्हीवर एक अँकर जोरजोरात ओरडून बोलण्यासाठी प्रसिद्ध आहे. त्याने अप्पाचा आवाज ऐकला असता तर अप्पाचे पाय धरले असते.
अप्पा लष्करच्या भाकरीदेखील हौसेने भाजायचा. मित्रांच्या लग्नात अप्पा पुलंचा नारायण होई. कुणे मयत झाले तरी तिरडी बांधण्यापासून खांदा देणे, स्मशानात शेवटपर्यंत थांबणे, तिथून घरी परतताना वैकुंठजवळच्या ‘वृंदावन’मध्ये मिसळपाव मागवून त्यासह चारेक एक्स्ट्रा स्लाईस-रस्सा आणि समारोपाला कडक मीठा चहा.
युनियनच्या एका अधिवेशनाहून येताना वाटेत बस थांबली होती. अप्पाला कंदी पेढे दिसले. त्याने अदपाव पेढय़ांचे दोन बॉक्स घेतले. एक आमच्या देखत बसमध्ये संपवला होता. त्याच रात्री त्याला ह्रदयविकाराचा पहिला झटका आला. त्यातून वाचला. बायकोने त्याचे गोड आणि अतिरेकी खाणे थांबवण्याचे अनेक प्रयत्न केले. पण ते तोकडे पडले.
अप्पा साठी गाठण्याआधीच गेला. अकाली गेला. पण चराचरात अप्पा आठवत राहतो. पाणीपुरीचे ठेले, फरसाण-मिठाईची दुकाने. मध्यंतरी वैकुंठात जावं लागलं होतं. येताना डावीकडे लक्ष गेलं ‘वृंदावन’ गायब होऊन तिथे नवी इमारत झालेली आहे. वृंदावन देखील अप्पाच्या मागोमाग गेलं.