भगवान श्रीकृष्ण रुक्मिणीला पुढे सांगतात –
तुझिया विवाहप्रसंगीं । राजे भंगिले म्यां समरंगीं ।
तुझा अग्रज रुक्मी वेगीं । पाठीलागीं पावला ।
सांडूनि यादवांचा दळभार । माझा रोधिला रहंवर ।
युद्ध केलें परम क्रूर । अस्त्रें नि÷gर वर्षला ।
तैं त्या मारितां गदाप्रहारें । त्वां प्रार्थिलें करुणोत्तरें ।
मग त्या विरूप करूनि त्वरें । सजीव शरीरें सोडिला ।
तें तूं अद्यापि कोणे काळीं । वदली नाहींस कोणाजवळी ।
दु:ख न धरूनि हृदयकमळीं । प्रेमकल्लोळीं मज भजसी ।
अद्यापि कोठें कोणाजवळीं । वदली नाहींस वेल्हाळी ।
शल्य धरूनि हृदयकमळीं । सर्व काळीं मज भजसी ।
याचिया भवास्तव दु:सह दु:ख । तुवां गिळिलें समपीयूष । हें मी जाणें अंतरसाक्ष । जिंकिलें नावेक त्वां आम्हां । जीं अंतरशत्रु जिणिले । सर्वभूतात्मका मज भजले । अभेदबोधें जे उमजले । आम्ही अंकिले पैं त्यांचे । आणखी अनन्य सप्रेमभावें ।
आम्हां जिंकिलें तुवां देवें ।
कैसें म्हणसी तें आघवें । क्
ाढथितों स्वभावें तव चरित ।
श्रीकृष्ण रुक्मिणीला म्हणतात-तुझे हरण करतेवेळी मी तुझ्या भावाला युद्धात जिंकून त्याला विद्रूप केले होते. परंतु आमच्याशी वियोग होईल, या भीतीने तू गुपचूपपणे सर्व दु:ख सहन केलेस. मला एका शब्दानेसुद्धा तू बोलली नाहीस. या गुणामुळेच तू मला जिंकलेस.
अखिलान्तर्गत जो मी आत्मा ।
त्या मत्प्राप्तीचिया प्रयत्नकामा ।
पत्रीं लिहूनि धाडिलें नेमा ।
ते चातुर्यगरिमा मी जाणें ।
उदयिक दिन लंघूनि परवां । मम विवाहीं नृपां सर्वां ।
जिंकावया सहयादवां । त्वरित यावें मम हरणा ।
अंग या कोमलामंत्रणें। संबोधूनियां मजकारणें ।
पत्रीं केलें निश्चयसूचने । तें मी जाणें भीमकिये ।
कदाचित्समयीं तूं न पवसी ।
मी न लाहें तव चरणांसी ।
तैं शून्यता त्रैलोक्मयासी । झाली ऐसी मी मानीं ।
अंतर्यामीं तूं अनन्य । अनन्ययोग्य हें ममाङ्ग जाण ।
झणें प्राकृत स्पर्शती आन। यास्तव त्यागीन प्रयत्नें ।
तुझी पत्रिकेमाजील उक्ति। ते मज अद्यापि स्मरती चित्तीं । अंबुजाक्षा तव प्रसादप्राप्ती। न होतां निश्चिती तनु न राखें । प्राण सोडीन तेचि घडी । जन्मान्तरिं व्रतकडाडी । जन्मशतां सुकृतपौढी । तव पद आवडी वरीन । तवानुग्रह न होतां देह । सोडी ऐसा दृढ निश्चय।
हा जाणोनि अभिप्राय । माझें हृदय कळवळिलें ।
ऐसी सप्रेम नि÷ा तुझी । देखोनि चित्तवृत्ति माझी ।
वेधली जैसा भ्रमर कंजीं । लंपट रुंजी रसलोभें ।
हे तव नि÷ा तुजचि साजे । हर ब्रह्मेन्दा दुर्लभ सहजें ।
एवं उत्तीर्णतेचें ओझें । उतरूनि भजें प्रेमाचें ।
तुझिया प्रेमा मी उत्तीर्ण । होऊं न शकें सत्य जाण ।
विनोदवचनीं तुझें मन । आनंदपूर्ण करीतसें ।
प्रेमसंरंभनर्मोक्ति । याचें कारण हेंचि सुमति ।
तव मनातें आनंदप्राप्ती । करणें निश्चिती भीमकिये ।
Ad. देवदत्त परुळेकर