घरोघरी-गल्लोगल्लीमध्ये आगमनाची लगबग : आरास, सजावटीची तयारी
बेळगाव : सर्व मानव समूहाचे कल्याण व्हावे, अशी मंगल कामना करणाऱ्या गणेशोत्सवाला प्रारंभ झाला असून उत्सवाच्या स्वागतासाठी बेळगावकर सज्ज झाले आहेत. घराघरात व गल्लोगल्लीमध्ये गणरायाच्या आगमनाची लगबग सुरू झाली आहे. काही घरांमध्ये सोमवारीच गणरायाचे आगमन झाल्याने तेथे त्याच्या पूजेची सिद्धता करण्यामध्ये अनेक हात गुंतल्याचे चित्र पाहावयास मिळाले. भारतीय संस्कृतीमध्ये निसर्गाला विशेष महत्त्व देण्यात आले आहे. आपले बहुतेक उत्सव किंवा सण हे मातीशी नाते सांगणारे किंवा दृढ करणारे आहेत. गणेशोत्सव हा असाच मातीशी नाते सांगणारा उत्सव आहे. हा उत्सव विद्या, कला यांचे महत्त्व अधोरेखित करतो. त्याचवेळी तो श्रम संस्कृतीचा आदर करणाराही उत्सव आहे. या उत्सवात हजारो हातांना काम मिळते आणि सर्वच घटकांच्या खिशामध्ये पैसे खुळखुळतात, हे याचे महत्त्व आहे.
सोमवारी बाजारात गर्दीचा उच्चांक
गणेशोत्सव म्हणजे सजावट, आरास यांचा उत्सव. अर्थातच महिनाभर आधीपासून बाजारपेठेमध्ये सजावट साहित्याची आवक वाढते. गेल्या आठ दिवसांपासून तर बाजारपेठेला उधाण आले आहे. शनिवार आणि रविवारी बाजारपेठेत खरेदीसाठी प्रचंड गर्दी झाली, तर सोमवारी या गर्दीने उच्चांक गाठला. शहराच्या मध्यवर्ती बाजारपेठेत म्हणजेच गणपत गल्लीमध्ये दोन्ही बाजूंनी विक्रेते बसले असतानाच मधल्या भागामध्ये सजावट साहित्याची आणि प्रामुख्याने केळी, फळफळावळे यांचे स्टॉल विक्रेत्यांनी मांडले. सोमवारी मध्यवर्ती बाजारपेठ शहापूर येथील खडेबाजार परिसर, अनगोळ, टिळकवाडी पहिले रेल्वेगेट, आरपीडी कॉर्नर अशा सर्व महत्त्वाच्या मोक्याच्या ठिकाणी खरेदीसाठी गर्दीचा ओघ सकाळपासून रात्रीपर्यंत वाढताच राहिला.
संभ्रम केला दूर
यंदा गणेशोत्सव 18 तारखेला की 19 तारखेला असा संभ्रम निर्माण झाला. मात्र, आपापल्या नेहमीच्या पुरोहितांना विचारून याबाबतचा निर्णय घेण्यात आला. सोमवारी शासकीय सुटी जाहीर झाली. त्यामुळे नोकरदारांनी व पुरोहितांच्या सांगण्यानुसार काही कुटुंबांमध्ये सोमवारी श्री मूर्तीचे आगमन झाले. प्रामुख्याने मंगळवारी बहुसंख्य ठिकाणी श्री मूर्तीचे आगमन होणार आहे. आपल्या लाडक्या दैवताच्या पूजेमध्ये कोणतीही उणीव राहू नये, याची काळजी घरातील जाणती ज्येष्ठ मंडळी घेत आहेत. बाप्पाच्या सजावटीमध्ये कोणतीही उणीव राहू नये, यासाठी बालचमू व तरुणाई झटत आहे.
हा उत्सव अनेक हातांना काम देणारा म्हणूनच खेडोपाड्यांतून फुले आणि कमळ घेऊन विक्रेते व प्रामुख्याने महिला दाखल झाल्या होत्या. शेवंती, डेलिया, गुलाब, कमळ, केवडा, अॅस्टर यांच्या राशींनी फुलबाजार फुलला होता. याबरोबरच कृत्रिम फुलांच्या शोभेच्या पुंड्या बाजारपेठेत रंग भरत आहेत. रांगोळी तर हमखास हवीच. गणरायासमोर ठेवली जाणारी माटोळी, कच्ची केळी, श्रीफळ यांचीही विक्री तेजीत झाली. खरेदीदरम्यान बालचमू येणार हे लक्षात घेऊन ठिकठिकाणी खेळाच्या साहित्याचे स्टॉल दिसून आले. फुगे, बंदुका यांची विक्री प्रामुख्याने झाली. पूजा साहित्यामध्ये वाती, फुलवाती, गेजवस्त्र, उदबत्ती, कापूर, विड्याची पाने, सुपारी, दिव्याचे तेल, धूप, गुलाल, नाडापुडी (ज्यामध्ये लाल धागा, उदबत्ती, गुलाल, शेंदूर, हळद-कुंकू, बुक्का यांचा समावेश आहे.), श्री मूर्तीसमोर ठेवण्यासाठी मोदक आणि मिठाईची दुकाने सज्ज झाली आहेत.
पूरक खरेदीचा अंदाज
उत्सवाच्या खरेदीसाठी आलेली मंडळी पूरक खरेदीही करतील हा अंदाज बांधून पर्स, पिशव्या, बॅग विक्रेते दाखल झाले आहेत. श्रीमूर्तीच्या मागे किंवा समोरील टेबलवर घालण्यासाठी बेडशिट, गालीचा यांची खरेदी होईल, असा अंदाज घेऊन विक्रेते आले आहेत. या सर्वांमुळे तसेच खरेदीला येणाऱ्या ग्राहकांमुळे बाजारपेठ मात्र गर्दीने फुलली आहे.
सजावटीचे साहित्य
सजावटीसाठी फक्त बाजारपेठेत फेरफटका मारण्याचा अवकाश, असंख्य तऱ्हेचे सजावटीचे साहित्य ठिकठिकाणी पाहायला मिळत आहे. मूर्तीसाठी बस्कर, चौरंग, सजावटीसाठी झिरमिळ्या, पताका, विद्युत माळा, कृत्रिम फुलांच्या माळा, झुंबर, किरीट, फेटे, सिंहासन, मखर, मोत्यांच्या माळा असे साहित्य स्वागतासाठी सज्ज झाल्याचे दिसून आले.