जीवनरेखा हॉस्पिटलचे फिजिशियन डॉ. अमित भाटे यांची माहिती
मनीषा सुभेदार / बेळगाव
वैद्यकीय क्षेत्रात सातत्याने रोगप्रतिकारक लसींची चाचणी सुरू असते. कोरोनाने भय आणि धास्ती निर्माण केल्याने त्यावरील लसीसंदर्भात जगभरातच चर्चा सुरू झाली. कोरोनावरील भारतीय लस स्वातंत्र्यदिनादिवशी म्हणजेच 15 ऑगस्ट रोजी रुग्णांच्या उपचारासाठी अंमलात आणायची या दृष्टीने प्रयत्न सुरू झाले आहेत. जीवनरेखा हॉस्पिटलमध्ये अशा चाचण्या सतत होत असतात. शिवाय आयसीएमआरबरोबर आमच्या सतत चर्चा आणि देवाणघेवाण सुरू असल्याने कोविड लसीच्या चाचणीसाठी जीवनरेखा हॉस्पिटलची निवड झाली आहे, अशी माहिती हॉस्पिटलचे फिजीशियन डॉ. अमित भाटे यांनी ‘तरुण भारत’ला दिली.
जगाला हादरवणाऱया कोविड-19 वर लस नसल्याने त्याची धास्ती आणि धोका वाढला. जगभरातील प्रयोगशाळांमध्ये कोरोनावरील लस तयार करण्याबाबत संशोधन सुरू आहे. अंदाजे 300 हून अधिक प्रयोगशाळांमध्ये हा प्रयोग सुरू असला तरी 15 चाचण्या मानवी चाचणीपर्यंत पोहोचल्या आहेत. भारत बायोटेक हैदराबाद व आयसीएमआर आणि नॅशनल इन्स्टिटय़ूट ऑफ व्हायरॉलॉजी म्हणजे एनआयव्हीने संयुक्तपणे कोरोनावरील लस संशोधन करण्यात एकत्रित काम केले आहे. कोहोक्सीन अशी ही लस 15 ऑगस्टपर्यंत रुग्णसेवेत आणण्याच्या दृष्टीने प्रयत्न सुरू झाले आहेत.
या प्रयोगासाठी आयसीएमआरने ज्या बारा हॉस्पिटल्सची निवड केली आहे त्यामध्ये बेळगावच्या जीवनरेखा हॉस्पिटलचा समावेश आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर रोडवरील जीवनरेखा मल्टिस्पेशालिटी हॉस्पिटल डॉ. सुरेश भाटे, डॉ. व्ही. एन. देसाई, डॉ. विजय देसाई व डॉ. शेटये या तज्ञ डॉक्टरांनी 2006 मध्ये एकत्र येऊन सुरू केले आहे.या हॉस्पिटलमध्ये डॉ. अमित भाटे यांच्या मार्गदर्शनाखाली कोरोना लसीची चाचणी होणार आहे.
सुदृढ व्यक्तींवर होणार चाचणी
याबाबत डॉक्टरांशी संवाद साधता ते म्हणाले, ही चाचणी सुदृढ व्यक्तींवरच होऊ शकते. साधारण 150 ते 250 व्यक्तींवर ही चाचणी करता येऊ शकते. त्यानुसार आम्ही अशा व्यक्तींचा तपशील जमा केला आहे. मुख्य म्हणजे ज्यांना ही लस दिली जाईल, त्यांची मान्यता अत्यंत महत्त्वाची असून तशी लेखी मान्यता घ्यावी लागणार आहे.
कोणतीही लस प्रायोगिक तत्त्वावर वापरली जाताना व्यक्तीचा तपशील घेणे महत्त्वाचे आहे. ज्या व्यक्तींना मधुमेह, उच्च रक्तदाब, कर्करोग किंवा कोणत्याही अवयवाशी संबंधित आजार नाही, अशा सुदृढ व्यक्तीलाच ही लस देण्यात येणार आहे. कोणत्याही लसीच्या प्रयोगासाठी तीन-चार महिने लागतातच. फक्त कोरोनावर यावषी अधिक लक्ष केंदित करावे लागले. म्हणून त्याची चर्चाही अधिक प्रमाणात झाली.
आयसीएमआरशी वैद्यकीय उपचार-लसींबाबत नियमित चर्चा
जीवनरेखा हॉस्पिटल मल्टिस्पेशालिटी हॉस्पिटल असल्याने येथे सर्व सुविधा उपलब्ध आहेत. शिवाय हॉस्पिटल आणि आयसीएमआर यांच्यामध्ये वैद्यकीय उपचारांबाबत किंवा लसींबाबत चर्चा आणि देवाणघेवाण सुरू असते. त्यामुळे आयसीएमआरने आपल्या हॉस्पिटलची निवड केली असावी, असेही डॉ. भाटे म्हणाले.
या लसीचा प्रयोग निश्चितच यशस्वी होईल. परंतु त्याच्या काही विशेष नियमावली असून त्याची मार्गदर्शक प्रणाली असते, ज्याची डॉक्टरांना माहिती देण्यात येते. आयसीएमआर याबाबत सर्व डॉक्टरांना योग्य ती माहिती देईल. पुन्हा एक बैठक होईल, अर्थात सामाजिक अंतरामुळे ती ऑनलाईन असेल, आयसीएमआरच्या प्रणालीनुसारच कोरोनाच्या लसीचा प्रयोग अंमलात आणला जाईल, अशी ग्वाही त्यांनी दिली.
एकूण प्रक्रियेला काही कालावधी लागण्याची शक्यता
कोरोनावर तातडीने लस उपलब्ध करणे ही काळाची गरज आहे. तथापि, एखादी लस उपचार प्रक्रियेत महत्त्वाची म्हणून अंमलात आणण्यासाठी अनेक टप्प्यांवर तिची चाचणी होते. पहिल्या टप्प्यामध्ये काही रुग्णांवर, दुसऱया टप्प्यामध्ये काही रुग्णांवर तर तिसऱया टप्प्यामध्ये काही रुग्णांवर अशी ती चाचणी होईल. या प्रक्रियेला काही कालावधीसुद्धा लागणार आहे. त्यामुळे एकूणच सध्या सर्व प्रक्रिया प्रायोगिक तत्वावर सुरू असेल, हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे.